wtorek, 19 marca, 2024
Strona głównaTreningCo to jest glikogen? Rodzaje i funkcje glikogenu w organizmie

Co to jest glikogen? Rodzaje i funkcje glikogenu w organizmie

Co to jest glikogen? Glikogen to polisacharyd zbudowany z cząsteczek glukozy, który stanowi zapas energetyczny w komórkach ludzkiego organizmu. Jest źródłem łatwo przyswajalnej energii, pomocnym podczas okresowego postu jak wysiłku fizycznego.

Co to jest glikogen?

Glikogen to po prostu zapasy cukru w organizmie. Kiedy poziom glukozy się obniża np. podczas diety ketogenicznej zadaniem glikogenu jest doprowadzenie do normalnego poziomu glukozy we krwi i dostarczenie organizmowi potrzebnej energii. Dlatego osoby będące na diecie niskowęglowodanowej wciąż mogą zachować normalny poziom cukru we krwi bez ingerencji insuliny, między innymi dzięki zapasom glikogenu.

Struktura glikogenu przypomina skrobię ale różni się on od niej budową i rozgałęzieniem łańcucha. Są to małe cząsteczki koloidowe o średnicy 10 – 40 nm zawieszone w cytoplazmie komórek mięśni i wątroby.

Glikogen mięśniowy versus wątrobowy

Wyróżniamy dwa rodzaje glikogenu – mięśniowy i wątrobowy. Najwięcej glikogenu występuje w wątrobie. Po spożyciu węglowodanów następuje wydzielanie insuliny, która zajmuje się utylizacją glukozy. insulina wyrównuje poziom glukozy we krwi odprowadzając jej nadmiar do wątroby. Wątroba jest małym organem i może tylko zmagazynować około 70 g cukru. Reszta zostaje przekształcona w tłuszcz i zmagazynowana w tkance tłuszczowej. Tak więc insulina indukuje zamianę glukozy na glikogen jak również indukuje reakcje prowadzące do zamiany cukru na tłuszcz.

Zapasy glikogenu w wątrobie wyczerpuje się szybko ale pozwalają przetrwać bez jedzenia podczas okresowego postu nawet do 18 godzin.

Mięśnie z kolei to duża tkanka i w zależności od umięśnienia organizmu może nawet przechować do 700 g glikogenu. Dobrze rozbudowana tkanka mięśniowa zawiera o wiele więcej glikogenu i wykorzystuje go jedynie podczas wysiłku fizycznego. Rozkład glikogenu na glukozę w mięśniach następuje bez zaangażowania insuliny co oznacza, że ilość produkowanej glukozy nie przekracza normalnego poziomu we krwi, a więc nie prowokuje insuliny.

Podczas tradycyjnej diety droga i przetwarzanie cukru w organizmie wygląda następująco:

1.zamiana na glikogen w wątrobie

2. zamiana na glikogen w mięśniach

3. zamiana na trójglicerydy w wątrobie

4. zamiana na trójglicerydy w tkance tłuszczowej

5. zamiana na cholesterol

Podczas diety ketogenicznej następuje wykorzystanie ketonów jako głównego źródła energii:

1.rozkład glikogenu w wątrobie

2. rozkład glikogenu w mięśniach

3.rozkład trójglicerydów w wątrobie

4. spalanie tkanki tłuszczowej

5. zwiększenie dobrego cholesterolu  we krwi

Funkcje glikogenu w organizmie

Co to jest glikogen mięśniowy? Glikogen mięśniowy jest głównym źródłem energii dla pracujących mięśni. Jego zasoby mogą być również uzupełnione z niewęglowodanowych substratów jak tłuszcze i białka. Procesy metaboliczne związane z produkcją energii mające charakter tlenowy i beztlenowy.

Podczas przemiany beztlenowej odnawianie zasobów energii zmagazynowanych w cząsteczkach ATP następuje poprzez rozpad glukozy zarówno w mięśniach jak i wątrobie.

Przemiana metaboliczne w wątrobie są wykorzystane do innych procesów zachodzących w organizmie jak tworzenie czerwonych krwinek, odnawianie komórek i tkanek czy produkcji hormonów. Przemiany metaboliczne w mięśniach są głównie podyktowane fizycznym wysiłkiem jak również okresową głodówką.

W wyniku rozłożenia jednej cząsteczki glukozy w procesach beztlenowych uzyskuje się tylko dwie cząsteczki ATP. Podczas spalania beztlenowego wzrasta poziom kwasu mlekowego, który hamuje glikolizę beztlenową. Spalanie glukozy w warunkach beztlenowych jest zatem mało ekonomiczne.

Przemiana tlenowa to bardzo wydajny proces, w wyniku którego z jednej cząsteczki glukozy powstaje aż 38 cząsteczek ATP. Co najważniejsze substraty do glikolizy mogą pochodzić z rozkładu tłuszczów jaka ciała ketonowe i rozkładu białka jak aminokwasy. Przy zwiększonej podaży na energię ale zmniejszonej ilości węglowodanów w diecie następuje spalanie tłuszczów. Ilość wytworzonej energii z tłuszczów jest o wiele większa i wzrasta wraz ze zwiększeniem masy mięśniowej. Ketony i aminokwasy mogą być spalane w czasie bardzo intensywnych wysiłków jak również podczas okresowej głodówki.

Odnawianie zasobów glikogenu

Glikogen to materiał zapasowy, w ludzkim organizmie wykorzystywany do produkcji energii. Główne źródło glikogenu stanowią węglowodany. Nadmiar węglowodanów zostaje zgromadzony w postaci glikogenu w wątrobie lub mięśniach.

Największe straty glikogenu powoduje fizyczny wysiłek. Uzupełnienie glikogenu zachodzi poprzez tzw. superkompesnację czyli ładowanie węglowodanami. Przy braku substancji glukogennych do uzupełnienia glikogenu organizm wykorzystuje ciała ketonowe, pochodzące zarówno z tłuszczów spożytych jak i zgromadzonych w tkance tłuszczowej. Ketony powstają w procesie ketozy przy niskim poziomie insuliny. Niska insulina sygnalizuje głodówkę i pobudza reakcje syntezy kwasów tłuszczowych.

 

 

 

 

 

 

 

Małgorzata Haggu
Małgorzata Haggu
Cześć! Nazywam się Małgorzata Haggu. Jestem molekularnym biologiem oraz trenerem zdrowego żywienia. Od wielu lat promuję zdrowy styl życia na podstawie zdobytej wiedzy oraz własnego doświadczenia. Jestem gorącą zwolenniczką lchf diety, która jest również moim stylem życia prawie od 10 lat. Według mnie zdrowy styl życia to przede wszystkim prawidłowa dietoterapia, która poprawia nie tylko fizyczne zdrowie ale także zdrowie psychiczne. Wierzę, że zmiana nawyków żywieniowych polepsza relację z własnym ciałem, zaprowadza równowagę hormonalną ale też pozostawia miejsce na przyjemności.
RELATED ARTICLES

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

- Advertisment -

Najpopularniejsze