wtorek, 19 marca, 2024
Strona głównaLCHFDieta ketogeniczna i ketoza

Dieta ketogeniczna i ketoza

Co to jest dieta ketogeniczna?

Dieta ketogeniczna to dieta oparta na wysokiej zawartości tłuszczu i niskiej zawartości węglowodanów. Najczęściej oznacza się ją skrótem LC (od angielskiego low-carb) lub LCHF (low-carb-high-fat). Dieta ketogenna to jedyna dieta, która w szybki sposób pozwala spalić tłuszcz. Jej skuteczność wynika z wykorzystywania przez organizm tłuszczów jako źródła energii, w praktyce oznacza to jedno – pozbycie się zmagazynowanego tłuszczu.

W diecie ketogennej wykorzystywane jest zjawisko ketozy. Ketoza to fizjologiczny proces zachodzący w ludzkim organizmie znany od dziesiątków lat. W ostatnich latach ketoza zyskała na dużej popularności ze względu na pozytywny wpływ na odchudzanie, insulinooporność i inne choroby.

Zmiana źródła energii

Mechanizm działania diety ketogenicznej odzwierciedla stan metaboliczny organizmu w trakcie głodzenia. Jak wiadomo, głównym źródłem energii dla ludzkiego organizmu jest glukoza. W tej diecie glukoza zostaje zepchnięta na boczny tor, a organizm zaczyna wykorzystywać tłuszcz jako główne źródło energii.

Co to są ketony?

Ketony (ciała ketonowe) powstają w wątrobie, gdzie tłuszcz zostaje przekształcony w aceton, acetooctan i kwas β-hydroksymaślany. Proces utleniania kwasów tłuszczowych zwany jest ketogenezą i nie ma nic wspólnego z kwasicą ketonową. Kwasica ketonowa jest stanem patologicznym u diabetyków, u których poziom glukozy i ciał ketonowych we krwi jest ekstremalnie wysoki z powodu braku insuliny (kiedy cukrzyk zapomni o dawce insuliny przed posiłkiem). Ponieważ utylizacja glukozy jest zatrzymana, organizm domaga się energii i dlatego zaczyna produkować ketony. Produkcja ketonów to reakcja organizmu na brak pożywienia czyli energii. Co z tego, że cukrzyk ma dużo glukozy we krwi skoro jej dystrybucja jest uzależniona od insuliny, a produkcja ketonów jest naturalną obroną organizmu przed głodem.

Mózg, serce i mięśnie potrafią wykorzystywać ketony jako materiał energetyczny, ale w normalnych warunkach, jeśli w codziennej diecie znajdują się węglowodany, głównym materiałem energetycznym jest glukoza. Pozbawienie organizmu węglowodanów sprawia, że organizm zaczyna czerpać energię z zapasów tłuszczu zmagazynowanego w tkance tłuszczowej.

Ketoadaptacja czyli wejście w stan ketozy

Ketoadaptacja to okres przejściowy i może trwać od kilku dni do kilku tygodni, podczas których następuje przestawienie metabolizmu ze spalania glukozy na spalanie tłuszczu. Mózg wykorzystuje ostatnie zasoby glukozy i zaczyna korzystać z nowych w postaci ketonów. Dla mózgu nie ma znaczenia, jaki rodzaj węglowodanu dostarcza mu energii (glukoza to węglowodan sześciowęglowy, a keton trzywęglowy). Przeciwnicy diety powszechnie głoszą, że mózg czerpie energię jedynie w formie glukozy, co jest oczywiście nieprawdą.

W ciągu ketoadaptacji można zaobserwować tak zwane niedożywienie mózgu. Objawia się ono ogólnym osłabieniem organizmu, zawrotami i bólem głowy, niemiłym zapachem z ust czy biegunką. Objawy te są ubocznymi i przejściowymi skutkami ketozy, zwykle ustępują w przeciągu kilku tygodni lub krócej. Bóle i zawroty głowy są związane głównie z szybkim odwodnieniem organizmu, dlatego należy pić bardzo dużo wody podczas samej ketoadaptacji, ale również podczas kontynuowania diety. Aby zatrzymać wodę w organizmie, można spożywać potrawy doprawione większą ilością soli.

Ketoza wywołana dietą postną jest adaptacją organizmu, który podczas głodu wydajnie korzysta ze zgromadzonych zapasów. To ketony zmniejszają zapotrzebowanie na glukozę podczas długotrwałego braku pożywienia, a tym samym hamują glukoneogenezę. Do glukoneogenezy potrzebna jest w pierwszej kolejności glukoza: jeśli występuje niedobór glukozy, to organizm wykorzystuje białko. Dlatego okres ketoadaptacji może się wydłużyć, jeżeli osoba spożywa za dużo białka w stosunku do spożytego tłuszczu, mimo ograniczenia węglowodanów. Ten rodzaj ketozy nazywa się ketozą głodową. Ketoza postna czy ketoza głodowa to po prostu ketoza zaobserwowana klinicznie.

Jak sprawdzić czy stan ketozy został osiągnięty?

Aby sprawdzić, czy stan ketozy został osiągnięty, można dokonać pomiaru ketonów w moczu i we krwi. Do pomiaru ciał ketonowych w moczu można wykorzystać specjalnie do tego przeznaczone paski. Jednakże pomiar ten w pełni nie odzwierciedla ilości ketonów we krwi, lepiej więc używać glukometru, który posiadają głównie cukrzycy. Aby osiągnąć ketozę, poziom insuliny we krwi powinien być niski, a poziom ketonów wysoki. Pomiary należy wykonywać rano. Poniżej przedstawiona jest interpretacja poszczególnych wyników:

  • Poniżej 0,5 mmol/L nie jest stanem ketozy. Ilość spożytych węglowodanów wciąż jest wysoka i hamuje spalanie tłuszczu.
  • 0,5-1,5 mmol/L oznacza początek ketozy. Kontynuacja diety z ograniczeniem węglowodanów prowadzi do optymalnej ketozy.
  • 1,5-3 mmol/L to stan optymalnej ketozy. Spadek wagi jest wtedy największy.
  • Powyżej 3 mmol/L może świadczyć, że organizm jest niedożywiony. Nie potrzeba aż takich wartości do chudnięcia. U cukrzyków oznacza wysoki niedobór insuliny.

Jak wprowadzić organizm w stan ketozy

Dieta ketogeniczna opiera się na spalaniu tłuszczu z zapasów tłuszczów składowanych w tkance tłuszczowej. Aby doprowadzić organizm do stanu ketozy, należy drastycznie obniżyć spożycie węglowodanów. W restrykcyjnej diecie, którą tu nazywamy LCHF dietą, jest to 20 gram węglowodanów dziennie, a w bardziej umiarkowanej (dieta LC) to około 50 gram dziennie. Organizm reaguje na zmiany diety po jakimś czasie. Może to nastąpić już po 4–5 dniach, a czasami po kilku tygodniach. Poziom ketozy zostaje utrzymany tak długo, jak praktycznie trwa dieta. Jeśli zamiarem jest schudnięcie, ważne jest, aby dietę kontynuować, a organizm utrzymywać w ketozie.

Ketoza żywieniowa a choroby

Ketozę często określa się mianem ketozy żywieniowej. Takie pojęcie naświetla fakt, że ketoza jest wynikiem specjalnej diety w tym przypadku wywołanym długotrwałym brakiem węglowodanów oraz umiarkowaną podażą białka. Głównym źródłem energii dla organizmu są tłuszcze, których produkty utlenienia zwane ciałami ketonowymi przedostają się do krwi.

Podczas ketozy obok zmniejszenia zapotrzebowania na cukier następuje również zmniejszenie zapotrzebowania na tlen, zwiększa się za to stężenie ketonów we krwi. Procesy metaboliczne, mimo obniżenia poziomu glukozy, muszą być kontynuowane i są tak samo wysokoenergetyczne jak w normalnych warunkach. Nowe zasoby energii to oczywiście ketony, pochodzące z diety wysokotłuszczowej. Osoby chore na Alzheimera, Parkinsona czy padaczkę świetnie reagują na alternatywne źródło energii dla mózgu, które poprawia ich wydolność umysłową, a w przypadku padaczki zmniejsza ilości ataków.

Hipoglykemia zwana niedocukrowaniem to stan patologiczny charakterystyczny dla cukrzyków, kiedy stężenie glukozy wynosi już 3mmol/L. Nagromadzenie ciał ketonowych w organizmie za pośrednictwem diety LCHF uniemożliwia zapadnięcie na śpiączkę hipoglikemiczną

Bardzo szybko można zaadoptować organizm do alternatywnych źródeł energii. Organizm staje się bardziej elastyczny. Metaboliczne procesy zachodzące w organizmie nie ustają, zmniejsza się jedynie ich tempo w zależności od restrykcyjnego charakteru diety.

Zalety ze stosowania diety ketogenicznej

  1. Obniżenie masy ciała i obwodu w newralgicznych miejscach jak pas, uda i biodra.
  2. Obniżenie stężenia poziomu glukozy (cukru) we krwi.
  3. Wysokie spalanie tłuszczów – tłuszcz jako główne źródło energii.
  4. Brak uczucia głodu.
  5. Obniżenie i normalizacja ciśnienia krwi – mniejsze ryzyko wystąpienia chorób układu krwionośnego.
  6. Obniżenie poziomu trójglicerydów i złego cholesterolu LDL.

Źródło:

  1. Boden G, Sargrad K, Homko C, Mozzoli M, Stein TP. – Effects of low – carbohydrate diet on appetite, blood glucose levels, and insulin resistance in obese patients with type 2 diabetes.
  2. Ernst J.Drenick, Lia C.Alvarez, Gabor C. Tamasi and Arnold C. Brickman – Resistance to symptonic insulin reactions after fasting.
  3. Elizabeth G Neal, Hannah Chaffe, Ruby H, Schwartz, Margaret s. Lawson, Nicole Edwards, Geogianna Fitzsimmons, Andrea Whitney, J. Helen Cross – The ketogenic diet for the treatment of childhood epilepsy: a randomised controlled trial
Poprzedni artykuł
Następny artykuł
Małgorzata Haggu
Małgorzata Haggu
Cześć! Nazywam się Małgorzata Haggu. Jestem molekularnym biologiem oraz trenerem zdrowego żywienia. Od wielu lat promuję zdrowy styl życia na podstawie zdobytej wiedzy oraz własnego doświadczenia. Jestem gorącą zwolenniczką lchf diety, która jest również moim stylem życia prawie od 10 lat. Według mnie zdrowy styl życia to przede wszystkim prawidłowa dietoterapia, która poprawia nie tylko fizyczne zdrowie ale także zdrowie psychiczne. Wierzę, że zmiana nawyków żywieniowych polepsza relację z własnym ciałem, zaprowadza równowagę hormonalną ale też pozostawia miejsce na przyjemności.
RELATED ARTICLES

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

- Advertisment -

Most Popular

Recent Comments

Małgorzata Haggu NA Keto tarta szpinakowa
Małgorzata Haggu NA Bulion z kurczaka lub kury
Małgorzata Haggu NA Keto pierogi z kapustą
Małgorzata Haggu NA LCHF dla początkujących
Małgorzata Haggu NA Szybki keto kurczak tikka masala
Małgorzata Haggu NA Bajgle lchf
Keto NA Bajgle lchf
Małgorzata Haggu NA Makaron bez mąki i glutenu
Małgorzata Haggu NA Keto pierogi z kapustą
Małgorzata Haggu NA Zdrowe gofry na śniadanie
Małgorzata Haggu NA Miska zdrowia na śniadanie
Małgorzata Haggu NA Shakshuka – lchf i bez glutenu
Małgorzata Haggu NA Zdrowe gofry na śniadanie
Małgorzata Haggu NA Bulion z kurczaka lub kury
Małgorzata Haggu NA Makaron bez mąki i glutenu
Małgorzata Haggu NA Makaron bez mąki i glutenu
Małgorzata Haggu NA Keto sernik i brownie w jednym
Małgorzata Haggu NA Makaron bez mąki i glutenu
Małgorzata Haggu NA Makaron bez mąki i glutenu
Małgorzata Haggu NA Siemię lniane w odchudzaniu
miroslawzwanyryszardem NA Siemię lniane w odchudzaniu
Małgorzata Haggu NA Makaron bez mąki i glutenu
Małgorzata Haggu NA LCHF dla początkujących
Małgorzata Haggu NA Makaron bez mąki i glutenu
Małgorzata Haggu NA Makaron bez mąki i glutenu
Małgorzata Haggu NA Fałszywe bułki na zakwasie
Małgorzata Haggu NA LCHF dla początkujących
Małgorzata Haggu NA Produkty bez węglowodanów
Małgorzata Haggu NA Bajgle lchf
Ewa NA Bajgle lchf
Małgorzata Haggu NA Obiad na weekend, resztki do pracy
Małgorzata Haggu NA Orzechowa granola na śniadanie
Małgorzata Haggu NA Kurczak keto panierowany w fibrex
Małgorzata Haggu NA Ciasto kokosowe bez mąki i cukru