środa, 11 grudnia, 2024
Strona głównaZdrowieTłuszcze w diecie- dobry tłuszcz nie jest zły

Tłuszcze w diecie- dobry tłuszcz nie jest zły

Robiąc zakupy w sklepie można stracić mnóstwo czasu na czytanie etykietek.Trzeba przecież wiedzieć, co dany produkt zawiera. Jakie tłuszcze są najzdrowsze? Na czym smażyć, co używać do wypieków, czym polewać sałatki. Jaka jest różnica między olejami tłoczonymi na ciepło, a olejami tłoczonymi na zimno?

Są to najczęściej zadawane pytania. Coraz więcej osób przekonuje się, że naturalne tłuszcze są zdrowe. Wraz ze wzrostem popularności tłuszczów w codziennej diecie wzrosła w handlu ilość tłuszczowych produktów. Niestety nie wszystkie tłuszcze są zdrowe, a i te zdrowe mają stosowne przeznaczenie. Dlatego kupując tłuszcze należy zwrócić uwagę czy są to tłuszcze naturalne, jakie mają właściwości zdrowotne, czy są odporne na wysokie temperatury.

Tłuszcze w diecie – Jakie są rodzaje spożywanych tłuszczów?

W skład tłuszczów wchodzą różne kwasy tłuszczowe. One to wpływają na chemiczne i fizyczne właściwości tłuszczów, dlatego podział tłuszczów dokonuje się na podstawie ich budowy.

Naturalne nasycone tłuszcze – SFA (saturated fatty acid) są idealnymi tłuszczami do gotowania. Nasycone tłuszcze zawierają jedynie pojedyńcze wiązania między atomami węgla, a wodorem. Dlatego te tłuszcze są odporne na utlenianie pod wpływem wysokich temperatur. Nasycone kwasy tłuszczowe to tłuszcze stałe w pokojowej temperaturze.

Jednonienasycone kwasy tłuszczowe charakteryzują się jednym podwójnym wiązaniem. Te kwasy zwane w skrócie MUFA (monounsaturated fatty acids) są w miarę odporne na utlenianie. Należą do nich kwasy tłuszczowe omega-9, które obficie występują w oliwie, migdałach i awokado. Omega-9 to kwasy tłuszczowe, które syntetyzuje ludzki organizm. Są to więc związki endogenne, których stężenie organizm ludzki samodzielnie reguluje. W temperaturze pokojowej MUFA występują w postaci płynnej.

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA (polyunsaturated fatty acids) zawierają więcej niż jedno podwójne wiązanie. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe zwane są niezbędnymi (egzogennymi) co oznacza, że ludzki organizm nie jest zdolny do ich syntezy, przez co należy mu je dostarczyć do prawidłowego funkcjonowania. Są związki bardzo wrażliwe na wysokie temperatury. W temperaturze pokojowej to ciecze.

Tłuszcze trans to najbardziej niebezpieczne związki dla zdrowia. Są to nienasycone tłuszcze pochodzenia roślinnego, które uwodorowane przyjmują stałą konsystencję. Duża ilość przyłączonych atomów wodoru w procesie zwanym hydrogenacją sprawia, że te tłuszcze są bardzo trwałe. Dobrze? Na pewno nie dla ludzkiego organizmu. Należy ich unikać za wszelką cenę.

Naukowe fakty wyżej wymienione nie są nam obce. Jest to wiedza zdobyta w szkole. Osoby, które kiedyś zetknęły się z chemią na pewno ją pamiętają. Jak jest w rzeczywistości? Gdzie znajdziemy wszystkie wyżej wymienione tłuszcze?

Tłuszcze nienasycone jak oliwa z oliwy, olej rzepakowy, słonecznikowy, kukurydziany czy oliwa_z_oliwekolej lniany są zdrowymi tłuszczami lecz nie należy ich podgrzewać, bo tracą wtedy swoje dobroczynne właściwości. Najzdrowsze z nich to oczywiście oleje tłoczone na zimno. Oleje zawierają przeważającą ilość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych wrażliwych na utlenienie podczas poddawaniu ich wysokiej temperaturze. Nie nadają się do smażenia na patelni. Natomiast można je stosować do pieczenia w piekarniku. W piekarniku nie są one bezpośrednio podgrzewane. Olej z awokado, oleje z lnu czy sezamu powinno się jedynie dodawać już do przyrządzonych potraw.

Jaka jest różnica między olejami tłoczonymi na ciepło, a olejami tłoczonymi na zimno?

Otóż tłuszcze tłoczone na zimno zachowują pierwotne proporcje kwasów omega-3 w stosunku do kwasów omega-6. Podgrzewanie w procesie tłoczenia doprowadza do rozkładu omega-3. Poza tym oleje te są dodatkowo wzbogacane przez omega-6 co polepsza ich trwałość, ale jest też główną przyczyną przewlekłych stanów zapalnych. Poza tym wiele tłuszczy jest tłoczonych na ciepło przy pomocy chemicznych związków (heksany). Ta metoda rafinacyjna pozbawia naturalne tłuszcze smaku, koloru, zapachu, nie mówiąc już o wartościach odżywczych. Poza tym trudno ją nazwać ekologiczną.

Oleje pochodzące z awokado i drobnych nasion jak lnu, sezamu czy winogron są idealne do zimnych dań pod warunkiem, że są tłoczone na zimno.

Na czym smażyć?

masło tłuszcze nasycone w diecieBez wątpnienia tłuszcze nasycone są jedynymi tłuszczami, które powinno się stosować w gotowaniu. Do nich należą tłuszcze zwierzęce jak masło, ghee, smalec i krowi łój jak również roślinne na przykład olej kokosowy. Spośród nich smalec jest najmniej odporny na wysokie temperatury, ale wciąż jest to lepszy wybór niż olej. Tłuszcze te są nieprzetworzone, a więc jak najbardziej naturalne. Poza tym tłuszcze w diecie podnoszą walory smakowe przygotowywanych potraw.

Różnice cenowe oliwy

Jaką oliwę wybrać? W dużych supermarketach roi się od rodzajów oliwy. Jeżeli nawet na etykiecie pisze, że jest to oliwa dziewicza (virgin) to i tak jest ona mieszanką różnych oliw. Prawdziwa oliwa ma wspaniały zapach, jest zielona, a w smaku lekko pieprzna. Delikatnie roztarta między palcami wsiąka w skórę w mgnieniu oka. To jest najlepsza oliwa i niestety najdroższa. Tego typu oliwę trudno dostać w przeciętnym sklepie. Niestety tanie odpowiedniki oliwy i te tłoczone na ciepło nie przedstawiają dużych wartości odżywczych.

Odrzuć tłuszcze trans!

Trans tłuszcze w diecie są najbardziej niebezpiecznymi tłuszczami dla zdrowia i należy ich unikać. Do nich należą przekształcone tłuszcze roślinne, które znajdują się w margarynie, kruchych ciastkach, krakersach, daniach mrożonych, w popcornie, gotowych spodach do pizzy i tart, sztucznych sosach, kremach do ciast. Przekonajcie się kupując kruche, ulubione ciasteczka i czytając zawartość składników. Dlaczego te ciastka mają taki długi termin ważności? Dlatego ponieważ zawierają trans tłuszcze (utwardzane-wodorowane tłuszcze)!

Tłuszcze jeść czy nie jeść

Tłuszcze w diecie są nieodzowne! Są bardzo ważne dla organizmu. Obok protein są głównym budulcem ludzkiego organizmu. Prawie wszystkie witaminy rozpuszczają się w tłuszczu. Większość enzymów i hormonów to tłuszcze. Tłuszcze są wysokoenergetyczne. Powodują długotrwałe zaspokojenie głodu. Tłuszcze w diecie zdecydowanie podnoszą smak spożywanych potraw jak również przyspieszają ich trawienie. Wybierz zawsze naturalne i zdrowe tłuszcze. Ciesz się ich smakiem wybierając dietę ketoniczną. Chcesz stracić zbędne kilogramy bez kalorycznych limitów? Wybierz dietę wysokotłuszczową.

SparaSpara

SparaSpara

SparaSpara

Małgorzata Haggu
Małgorzata Haggu
Cześć! Nazywam się Małgorzata Haggu. Jestem molekularnym biologiem oraz trenerem zdrowego żywienia. Od wielu lat promuję zdrowy styl życia na podstawie zdobytej wiedzy oraz własnego doświadczenia. Jestem gorącą zwolenniczką lchf diety, która jest również moim stylem życia prawie od 10 lat. Według mnie zdrowy styl życia to przede wszystkim prawidłowa dietoterapia, która poprawia nie tylko fizyczne zdrowie ale także zdrowie psychiczne. Wierzę, że zmiana nawyków żywieniowych polepsza relację z własnym ciałem, zaprowadza równowagę hormonalną ale też pozostawia miejsce na przyjemności.
Podobne artkuły

2 KOMENTARZE

  1. „łuszcze nienasycone jak oliwa z oliwy, olej rzepakowy, słonecznikowy, kukurydziany czy oliwa_z_oliwekolej lniany są zdrowymi tłuszczami lecz nie należy ich podgrzewać, bo tracą wtedy swoje dobroczynne właściwości.” Nieprawda. Zawierają kwas linoleinowy (linoleic acid). który odkłada się i powoduje insulinoodporność komórek tłuszczowych czyli daje sygnał by się ciągle powiększały, to też powoduje ciągły podwyższony poziom insuliny we krwii. Z wymienionych oliwa ma go najmniej. Popilarny olej rzepakowy jest tani, ale niestety prowadzi do przedwczesnej śmierci z powodu chorób serca, zawału, wylewów. Te tłuszcze podlegają łatwej oksydacji w organizmie czyli wywołują tworzenie się wolnych rodników i stanów zapalnych uszkadzających tkanki, żyły i oksydację dobrego tłuszczu LDL, powodując miażdżycę (czego normalny LDL NIE ROBI, bo jest naturalnym budulcem niezbędnym do regeneracji). Za to tłuszcze nasycone z kwasem starynowym głównie zwierzęce – najpowszechniej wołowy i kozi (ale też olej kokosowy) działają odwrotnie czyli prozdrowotnie. Tłuszcz w kurczaku lub ze świnie jest problematyczny, bo zwierzęta te karmione są często kukurydzą i soją, a nie potrafią metabolizować tego do formy stearynowego jak krowy (rudiment animals), a więc one kumulują ten kwas linoleinowy i potem my go zjadamy sobie szkodząc.

  2. Dziękuję za bardzo up-to-date, merytoryczny artykuł. Pomógł mi kolejny raz rozwikłać, zapamiętać MUFA i PUFA. Jeszcze ichf nie znam, ale dobroczynność opcji ketogennej – owszem.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

dieta lchf pomoc specjalisty

Najnowsze artykuły

Ostatnie komentarze