Dlaczego niektóre zjawiska wpływają pozytywnie na organizm? Dlaczego regularny post czy prawidłowa dieta obniża insulinoodporność, zmniejsza tkankę tłuszczową, obniża cholesterol we krwi i ogólnie przyczynia się do poprawy zdrowia? Dlaczego roślinne polifenole zawsze kojarzą się z właściwościami zdrowotnymi? Co właściwie oznacza zdrowie, a co nam szkodzi? Odpowiedzią jest hormeza.
Co to jest hormeza?
Definicja hormezy to zjawisko polegające na tym, że czynnik występujący w przyrodzie, szkodliwy dla organizmu w większych dawkach, w małych dawkach działa na niego korzystnie. Hormeza dotyczy wszystkich zjawisk biologicznych bez wyjątku. Skutki działania hormezy są długotrwałe i wywołują odpowiedź immunologiczną. Zmianie ulegają parametry fizjologiczne jak długość życia i tempo rozwoju organizmu.
Nietzsche kiedyś powiedział ” To, co nas nie zabija, czyni nas silniejszymi” Poddawanie organizmu różnego rodzaju stresorom sprawia, że organizm dąży do zachowania równowagi, a więc dostosowuje się do nowych warunków środowiska, diety czy treningu. W języku biologicznym reakcja adaptacyjna na stresory to dążenie organizmu do zachowania homeostazy w nowych warunkach. Hormeza jest po prostu podstawą tego procesu. Stresory, które normalnie są uważane za szkodliwe początkowo wpływają niekorzystnie na organizm ale są bodźcem rozpoczynającym reakcję adaptacyjną, a więc poprawę zdrowia w szerszej perspektywie. Organizm cały czas jest narażony na różne czynniki zewnętrzne czy wewnętrzne, których praktycznie nie może uniknąć i tak właściwie nie musi, bo jest chroniony poprzez działania hormezy. Życie to ciągłe wyzwanie, a stresory działające hormetycznie, przyczyniają się do tego, że żyjemy dłużej i jesteśmy zdrowsi.
Czynniki hormetyczne
Czynniki hormetyczne czyli stresory dzielimy na chemiczne, emocjonalne i fizyczne. Stresory mogą szkodzić lub wpływać korzystnie na organizm. Ich działanie zależy jednak od dawki. Jeden i ten sam czynnik może działać na korzyść lub szkodzić organizmowi w zależności od natężenia, częstotliwości oraz aktywności pomiędzy ekspozycją na kolejne dawki. Stresory powodują obniżenie poziomu ATP. W tych warunkach inicjacja hormezy może doprowadzić do gwałtownego wybuchu energii, mającym na celu odbudowę homeostazy komórkowej.
Podczas działania hormetycznego dochodzi do wyrównania z nadkompensacją zaburzeń w homeostazie organizmu. Określił to szwajcarski biolog Jean Piaget. Zjawisku nadkompensacji towarzyszy maksymalna produkcja białek stresu. Produkcja białek stresu i obniżenie poziomu ATP są wskaźnikami indukcji hormezy. Podwyższenie poziomu białek stresu w bardzo krótkim czasie jest proporcjonalne do siły zastosowanego
stresora.
Czy stres wpływa pozytywnie czy negatywnie na zdrowie
Stres może być zarówno pozytywną siłą motywującą do działania jak i przekształcić się w negatywną siłę o długotrwałym wpływie na organizm. Stres może powodować nadmierne spożycie pokarmów głównie cukrów, które prowadzi do wydzielania insuliny. Jak wiadomo insulina zajmuje się utylizacją glukozy w organizmie ale również działa homeopatycznie i pobudza produkcję innych hormonów (tarczyca). Spożywanie węglowodanów w nadmiernej ilości powoduje z czasem insulinoodporność, która może doprowadzić do cukrzycy.
Problem zaczyna się wtedy, gdy na skutek zbyt wysokiego poziomu insuliny, komórki przestają na nią prawidłowo reagować. W diecie wysokowęglowodanowej cukier jako stresor oddziaływuje na organizm negatywnie przez długi okres czasu, skutkiem czego jest wzmożone wydzielanie insuliny aby zapobiec nadmiernej glykemii. Glukoza nie trafia jednak do komórek przeznaczenia mimo dużego stężenia insuliny co oczywiście odbija się na zdrowiu i wadze. Hiperglykemia i duże stężenie insuliny stają się faktem.
Jak to wygląda w diecie ketogenicznej? Cukier czyli negatywny stresor zostaje ograniczony w codziennej diecie. Głównym źródłem energii jest tłuszcz, który podczas przemiany materii ulega między innymi rozkładowi na ciała ketonowe (ketony). Dla mózgu nie ma znaczenia czy żródło węgla jest sześciowartościowe jak w przypadku glukozy czy trzywartościowe jak w przypadku ketonu. Po prostu potrzeba go więcej! Ponieważ wszelkie zmiany w tym zmiana diety prowadzą do stresu, więc początkowo są one odczuwalne w postaci zmęczenia i braku siły. Jednakże stresor działa hormetycznie, szybko dochodzi do wyrównania zaburzeń w homeostazie organizmu i to z nadkompensacją czyli wzmożone spalanie tłuszczów i utrata wagi. Uboczne objawy pojawiające się podczas adaptacji organizmu do nowego żródła energii ustępują.
[…] (Do tego opracowania sprzed lat 40,warto dzisiaj dodać, że to właśnie limfocyty, biorące udział w neutralizacji zniszczeń dokonywanych przez wciąż atakujące nasz organizm zewnętrzne ‘ukłucia”, są komórkami które na lata całe zapamiętują – w kwasach nukleinowych ich genomów – strukturę przeciwciał, jakiete limfocyty syntetyzowały zwalczając doznane przez nasagresje. I to nie tylko te bakteryjne oraz wirusowe, ale także radiacyjne, oraz oczywiście SZCZEPIENIOWE, wzbudzające PARANOICZNY STRACH u specyficznego, lubującego się w IGNORANCJI, segmentu ludności. Wszelkie bowiem, wprowadzane do naszych organizmów substancje – radioaktywny pluton w to włączając! – mają charakter TOKSYCZNY, względnie PRO-ZDROWTNY, w zależności od ich DOZY. Jest to Prawo Paracelsusa, będące manifestacją działania w nas Przeciwentropii, przez radiologów i psychologów kojarzonej z HORMEZĄ.) […]