Dieta ketogeniczna w leczeniu Hashimoto

Dieta ketogeniczna i Hashimoto. Jak stosować dietę ketogenną w przypadku Hashimoto? Wybór diety ketogennej na ogół jest podyktowany chęcią utraty wagi, regulacją apetytu i cofnięciem cukrzycy typu 2.

Dieta dla osób chorych na Hashimoto w wielu przypadkach wprowadza się restrykcje pokarmowe. Do nich należą ograniczenia jedzenia produktów pochodzenia mlecznego jak sery, twarogi, których często używa się w planach ketogenicznych częściowo zamiast mięsa. Zastosowanie MCT lub oleju kokosowego jako źródła tłuszczu może być bardziej przyjazne dla tarczycy.

Dieta ketogeniczna i Hashimoto

Wprowadzając restrykcyjną dietę ketogeniczną w życie z pominięciem reaktywnych pokarmów jak gluten, nabił, soja i zboża, dieta ketogeniczna może być bardzo odżywczą dietą dla osób z Hashimoto. Usunięcie tych pokarmów z codziennej diety oraz wszystkich potencjalnych źródeł cukru przyczynia się do leczniczych korzyści diety ketogenicznej. Dietoterapia ketogenna nie tylko gwarantuje spadek wagi, ale i leczy.

Jednak osoby z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy często potrzebują dodatkowego wsparcia wykraczającego poza standardową dietę ketogenną. Być może muszą wyeliminować część produktów z diety, które normalnie są wskazane na diecie ketogenicznej. Nie jest to regułą, ale warto przetestować organizm i sprawdzić jakie będzie samopoczucie po usunięciu niektórych produktów z diety.

Wpływ diety ketogenicznej na hormony tarczycy T3 i T4

Niektóre badania, w których analizowano wpływ diety niskowęglowodanowej na hormony tarczycy T3 i T4, a także przeciwciała przeciwko tarczycy, wykazują mieszane wyniki. W 2016 roku dokonano badania i pomiarów efektów diety ketogenicznej u osób z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy, które były na diecie niskokalorycznej i niskowęglowodanowej z ograniczeniami pokarmowymi.  Ich dieta zawierała 12-15 procent węglowodanów, 50-60 procent białka i 25-30 procent tłuszczów. Oprócz jedzenia tylko chudych części czerwonego i białego mięsa oraz ryb z posiłkami bogatymi w warzywa, osoby biorące udział w diecie badawczej wyeliminowały również jajka, rośliny strączkowe, produkty mleczne, chleb, makaron, owoce, ryż i substancje substancje goitrogenne, czyli substancje antyodżywcze.

Już po 21 dniach u wszystkich testowanych pacjentów zaobserwowano  znaczny spadek poziomu przeciwciał przeciwko tarczycy. Ze względu na sposób przeprowadzenia tego badania trudno jednak stwierdzić, czy ograniczenie węglowodanów czy też usunięcie żywności o wysokiej reaktywności (gluten, nabiał, soja, jajka), czy wszystkie powyższe czynniki razem odgrywały rolę w poprawie wyników pacjentów.

Dietoterapia ketogenna

Dietoterapia ketogenna jest stosowana z sukcesem w kontrolowaniu wagi, padaczki i cukrzycy typu 2. Ważne jest, aby wziąć pod uwagę, że dieta może być sposobem leczenia ale powinna być dostosowana do potrzeb danego organizmu. Skutki diety zależą również od tradycyjnych środków farmakologicznych. W przypadku cukrzycy typu 2 należy obniżyć dawkę insuliny czy tabletek, a w przypadku cofnięcia cukrzycy całkowicie z nich zrezygnować.

Środki farmakologiczne w przypadku dzieci chorych na padaczkę i poddanych dietoterapii ketogennej prawdopodobnie wywołują negatywne zmiany w tarczycy.

Wyniki diety ketogenicznej zależą od wielu czynników. Prawidłowo stosowana dieta ketogeniczna przynosi potencjalne korzyści osobom z wieloma schorzeniami i działa profilaktycznie u zdrowych osób.

Redukcja stresu oksydacyjnego i zwiększenie energii

Osoby z Hashimoto mają obniżony metabolizm. Podczas normalnego metabolizmu komórkowego i pod wpływem czynników środowiskowych  wytwarzane są wysoko reaktywne cząsteczki tlenu zwane ROS, które mogą uszkadzać struktury komórkowe. Zdrowy organizm jest dobrze przygotowany do radzenia sobie z pewną ilością ROS za pomocą przeciwutleniaczy.

Osłabienie autoimmunologiczne w przypadku Hashimoto, może przesunąć tę równowagę między ROS a obroną przeciwutleniającą organizmu. Powstaje tak zwany stres oksydacyjny, który jak twierdzą naukowcy   przyczynia się do stanów zapalnych w organizmie.

W jednym z badań analizującym patogenezę Hashimoto stwierdzono, że stres oksydacyjny może być przyczyną niedoczynności tarczycy u osób z Hashimoto. Zwiększony stres oksydacyjny może również obniżyć poziom glutationu, jednego z bardzo ważnych przeciwutleniaczy.

Diety ketogeniczne  zmniejszają ryzyko ROS, głównie poprzez zapobieganie glikacji białek. Glikacja białek to skutek długiej ekspozycji białek na wysokie stężenie glukozy generujące reaktywne formy tlenu. Wszelkie wahania stężenia glukozy we krwi prowadzą do zaburzeń jej wewnątrzkomórkowego transportu i metabolizmu, a tym samym aktywacji wszystkich procesów indukujących stres oksydacyjny. Procesy te są ściśle ze sobą powiązane i przebiegają na zasadzie sprzężeń zwrotnych. Zmniejszenie ilości węglowodanów w diecie przerywa reakcję łańcuchową procesów ROS.

Dieta ketogeniczna nie tylko zmniejsza stres oksydacyjny ale także zwiększa poziom energii poprzez polepszenie funkcji mitochondriów. Ponieważ niedoczynność tarczycy jest stanem zapalnym wywołanym zwiększeniem stresu oksydacyjnego, dieta wysokotłuszczowa może zatem pomóc w normalizacji funkcji tarczycy poprzez zwiększenie metabolizmu, a tym samym zwiększenie potencjału energetycznego organizmu.

Dieta ketogeniczna zmniejsza stany zapalne

Chorobę Hashimoto powodują przewlekłe stany zapalne często spowodowane niewłaściwą dietą, zaburzeniami flory jelit i infekcjami . Dobrze zaprojektowana dieta ketogenna, która zawiera produkty przeciwzapalne, może pomóc zmniejszyć stan zapalny. Należy dodać, że jedzenie mięsa rzadko kiedy wywołuje zapalenia.

W jednym z badań naukowych nad zapaleniem stawów, choroby autoimmunologicznej często obserwowanej u osób z chorobą Hashimoto, stwierdzono, że diety ketogenne mają działanie przeciwzapalne. Jeden z ketonów, β-hydroksymaślan (BHB) hamuje substancje sygnalizujące, odpowiedzialne za aktywację odpowiedzi zapalnych.

Dlatego możliwe jest, że zmniejszenie stanu zapalnego za pomocą diety ketogenicznej może pomóc złagodzić objawy związane z autoimmunologiczną chorobą tarczycy.

Stabilizacja poziomu cukru we krwi

Badania polskich naukowców dowodzą, że nawet 50% pacjentów z Hashimoto cierpi na nietolerancję węglowodanów. Oznacza to, że poziom cukru we krwi utrzymuje się na wysokim poziomie i prowokuje nadmierne wydzielanie insuliny. Za duża dawka insuliny z kolei  sprawia, że cukier zbyt szybko opada. Powoduje to zawroty głowy, lęki, zmęczenie, nerwowość i drażliwość.

Dieta ketogeniczna zawiera bardzo mało cukru i rafinowanych węglowodanów i dlatego może pomóc zrównoważyć poziom cukru we krwi. Osoby z Hashimoto nierzadko wykazują insuliooporność, nadwagę, a nawet chorują na cukrzycę. Dieta ketogeniczna poprawia ich glikemię, a w wypadku cukrzycy można zaobserwować zmniejszenie lub całkowite odrzucenie leków cukrzycowych związane z cofnięciem choroby.

Biorąc to pod uwagę wyżej wymienione aspekty, diety ketogenne mogą potencjalnie równoważyć poziom cukru we krwi u osób cierpiących na Hashimoto.

Dieta ketogeniczna może być skuteczna. Najważniejsze jest jednak aby dostosować dietę do swoich potrzeb i pamiętać, że dieta ketogeniczna stosowana dłużej może też te potrzeby zmienić. Dlatego ważne jest aby reagować na sygnały własnego organizmu i umiejętnie je interpetować.

Źródło:

1. Gierach M, Gierach J, Skowrońska A, Rutkowska E, Spychalska M, Pujanek M, et al. Hashimoto’s Thyroiditis and Carbohydrate Metabolism Disorders in Patients Hospitalised in the Department of Endocrinology and Diabetology of Ludwik Rydygier Collegium Medicum in Bydgoszcz Between 2001 and 2010. Endokrynol Pol. 2012;63(1):14-7.
2. Iacovides S, Meiring RM. The Effect of a Ketogenic diet versus a High-Carbohydrate, Low-Fat diet on Sleep, Cognition, Thyroid Function, and Cardiovascular Health Independent of Weight Loss: Study Protocol for a Randomized Controlled Trial. Trials. 2018 Jan 23;19(1):62.
3. Ates I, Arikan MF, Altay M, Yilmaz FM, Yilmaz N, Berker D, et al The Effect of Oxidative Stress on the Progression of Hashimoto’s Thyroiditis. Arch Physiol Biochem. 2017 Nov;29:1-6.
4. Storoni M, Plant GT. The Therapeutic Potential of the Ketogenic Diet in Treating Progressive Multiple Sclerosis. Mult Scler Int. 2015; 2015:681289.

5. https://pbc.gda.pl/Content/4793/sliwinska_aleksandra_062480.pdf Aleksandra Śliwińska – Hiperglikemia i warunki stresu oksydacyjnego a końcowe produkty glikacji białek w różnych stanach klinicznych.