sobota, 2 listopada, 2024
Strona głównaZdrowieRola AMPK w utrzymaniu homeostazy w organizmie

Rola AMPK w utrzymaniu homeostazy w organizmie

AMPK to enzym biorący udział nie tylko w regulacji metabolizmu lipidów, ale także wpływający na syntezę białek, biogenezę mitochondriów, wrażliwość tkanek na insulinę i wychwyt glukozy, transkrypcję genów oraz reguluje łaknienie. Nic dziwnego, że dzisiaj AMPK jest często zwana centralnym enzymem regulującym metabolizm komórkowy. AMPK to bardzo cenna strategia zdrowotna, która może być przydatna dla wielu osób, nie mniej dla tych, które cierpią na otyłość, insulinooporność i cukrzycę typu 2.

Czym jest AMPK i jak działa ?

AMPK to enzym z grupy kinaz białkowych aktywowany AMP (adenozynomonofosforan). Enzym odgrywa główną rolę w homeostazie energetycznej nie tylko na poziomie komórkowym, ale i na poziomie całego organizmu. Badania naukowe dzięki którym odkryto AMPK i jego działanie określiły rolę enzymu jako przełącznika podczas stresu metabolicznego, wywołanego np. zmianą diety, głodówką (IF), treningiem czy niewystarczającym utlenieniem tkanek. Oznacza to, że organizm może przetrwać brak pożywienia w postaci glukozy. Kiedy stosunek nośników energii chemicznej ATP/AMP ulega zmianie AMPK zostaje aktywowany i inicjuje uwalnianie energii składowanych w tkance tłuszczowej.

Aktywacja AMPK spowodowana przesunięciem stosunku ATP/AMP na korzyść AMP uruchamia spalanie kwasów tłuszczowych w wątrobie poprzez ketogenezę. Poza tym enzym hamuje syntezę cholesterolu, lipogenezę i syntezę trójglicerydów, przyczynia się do inhibicji lipolizy i lipogenezy w adipocytach. Enzym stymuluje oksydację kwasów tłuszczowych w mięśniach oraz zwiększa wrażliwość komórek na insulinę.

Jak widać wszystkie efekty wywołane aktywacją AMPK związane są z podstawowym metabolizmem komórki i uwolnieniem zasobów energii składowanej w tkance tłuszczowej. AMPK zwiększa spalanie tłuszczu i przyczynia się poniekąd do utraty wagi. Organizm spala tłuszcz i zapasy energii przy jednoczesnym zmniejszeniu uczucia głodu. Fantastycznie!

Zwiększona aktywność enzymu wiąże się ze wzrostem tempa oksydacji kwasów tłuszczowych oraz zwiększonym wychwytem i utylizacją glukozy w mięśniach. Przypuszcza się, że wzrost utylizacji substratów energetycznych podczas wysiłku fizycznego, jest także związany z aktywacją kinazy AMPK. Najnowsze badania wykazały, że AMPK jest regulatorem wychwytu glukozy przez mięśnie szkieletowe i może mieć znaczenie w patogenezie insulinooporności.

Co wpływa na zwiększenie stężenia AMPK?

Zwiększenie stężenia AMPK można również uzyskać poprzez odpowiednią dietę. Jest wiele produktów zawierających substancje, które przyczyniają się do wzmożonej aktywacji AMPK. Oto niektóre z nich:

Ajoen – występuje w czosnku

Antocyjany – obecne kapuście czerwonej, granatach, owocach leśnych

Apigenina –  kocanka, rumianek pospolity, przetacznik, pietruszka

Berberyna – obecna w berberysie

Genisteina – soja, bób, fasola

Glukozamina – kraby, krewetki

Kapsaicyna –  papryka czerwona, chili

Katechiny: EGCG – czekolada deserowa i gorzka, granat, zielona herbata

Kurkumina – kurkuma, curry,

Kwas r-liponowy – brokuły, szpinak, podroby,

Kwercetyna – cebula czerwona, herbata, owoce leśne

Oliwa z oliwek

Olej z ryb – EPA, DHA

Resweratrol – czerwone wino, orzechy ziemne

AMPK a dieta ketogeniczna

AMPK rozpoczyna ketogenezę. Z chwilą uruchomienia faktoru stresu jakim niewątpliwie jest zmiana diety wysokowęglowodanowej na wysokotłuszczową następuje spadek szybko przetwarzanej energii pochodzącej z węglowodanów. Prowadzi to do deficytu energetycznego, spadku poziomu ATP ale wzrostu AMP. Aktywacja AMPK powoduje przejście organizmu na spalanie tłuszczów. Nie ma w tym nic dziwnego, bo ludzki organizm zawsze był przystosowany do energii pochodzącej z tłuszczów i przetwarzanej przez mitochondria. Ponieważ aktywacja AMPK zwiększa tempo transportu glukozy do mięśni szkieletowych bez udziału insuliny, naukowcy mają nadzieję na opracowanie skutecznego leczenia zaburzeń metabolicznych jak otyłość, insulinooporność i cukrzycy typu 2. Za nim to nastąpi dieta ketogeniczna jest świetną dietoterapią w leczeniu chorób syndromu metabolicznego.

Żródło:

  1. http://www.phmd.pl/api/files/view/3528.pdf – Rola kinazy białkowej aktywowanej przez AMP (AMPK) w regulacji metabolizmu mięśni szkieletowych.
  2. http://www.phmd.pl/api/files/view/29184.pdf – Kinaza białkowa aktywowana przez AMP (AMPK) jako cel terapeutyczny.
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1817807/ – Functions of AMP – activated protein kinase in adipose tissue.

 

 

 

Małgorzata Haggu
Małgorzata Haggu
Cześć! Nazywam się Małgorzata Haggu. Jestem molekularnym biologiem oraz trenerem zdrowego żywienia. Od wielu lat promuję zdrowy styl życia na podstawie zdobytej wiedzy oraz własnego doświadczenia. Jestem gorącą zwolenniczką lchf diety, która jest również moim stylem życia prawie od 10 lat. Według mnie zdrowy styl życia to przede wszystkim prawidłowa dietoterapia, która poprawia nie tylko fizyczne zdrowie ale także zdrowie psychiczne. Wierzę, że zmiana nawyków żywieniowych polepsza relację z własnym ciałem, zaprowadza równowagę hormonalną ale też pozostawia miejsce na przyjemności.
Podobne artkuły

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

dieta lchf pomoc specjalisty

Najnowsze artykuły

Ostatnie komentarze